Ως υπογονιμότητα ορίζεται η μη επίτευξη εγκυμοσύνης μέσα στο διάστημα ενός έτους σε ένα σεξουαλικά ενεργό ζευγάρι που δε λαμβάνει μεθόδους αντισύλληψης.
Στο 50% των περιπτώσεων εντοπίζεται αιτιολογικός παράγοντας σχετιζόμενος με ανδρική υπογονιμότητα συνήθως σε συνδυασμό με παθολογικές παραμέτρους στο σπερμοδιάγραμμα. Κατά συνέπεια κρίνεται ως αναγκαία η εκτίμηση και των δύο συντρόφων προκειμένου να αναζητηθεί διεξοδικά η αιτία της υπογονιμότητας. Η διερεύνηση του ανδρός γίνεται από τον εξειδικευμένο ουρολόγο-ανδρολόγο Dr. Ιωάννη Μπέη.
Παράγοντες που επιδρούν βλαπτικά στη σπερματογέννεση και κατά συνέπεια στην ανδρική γονιμότητα είναι:
- Η έκθεση σε γοναδοτοξικούς παράγοντες (προηγούμενη ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία)
- Συγγενείς ή επίκτητες ουρογεννητικές ανωμαλίες
- Λοιμώξεις του ουροποιητικού-γεννητικού συστήματος
- Κακοήθειες
- Ενδοκρινολογικές διαταραχές
- Καταστάσεις που αυξάνουν την θερμοκρασία του οσχέου (κιρσοκήλη)
- Χρωμοσωμικές ανωμαλίες
- Ανοσολογικές αιτίες
Η διαγνωστική προσέγγιση του ασθενούς περιλαμβάνει τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού και αναπαραγωγικού ιστορικού, την κλινική εξέταση, το σπερμοδιάγραμμα και τον ορμονολογικό έλεγχο. Ανάλογα με τα αποτελέσματα μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω διερεύνηση με απεικονιστικό έλεγχο και εξειδικευμένα γενετικά τεστ.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Κατά τη λήψη του ιστορικού συχνά ευρήματα είναι η αναφορά σε :
- Προηγούμενη συστροφή ή τραυματισμό των όρχεων
- Κρυψορχία
- Νόσηση με λοιμώξεις του ουροποιητικού-γεννητικού συστήματος
- Έκθεση σε περιβαλλοντικούς τοξικούς παράγοντες
- Χρήση γοναδοτοξικών φαρμάκων όπως π.χ. αναβολικών, χημειοθεραπειών
- Έκθεση σε ακτινοβολία
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Αναζητούνται κλινικά σημεία που μπορεί να υποδηλώνουν ενδεχόμενη ορχική ανεπάρκεια. Συχνά ευρήματα είναι:
- Η μη φυσιολογική ανάπτυξη των δευτερεύοντων χαρακτηριστικών του φύλου
- Η απουσία του ή των όρχεων στο όσχεο
- Το μικρό μέγεθος όρχεων με παθολογική σύσταση
- Η γυναικομαστία
- Η παρουσία κιρσοκίλης
ΣΠΕΡΜΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
Είναι πολύ σημαντική εξέταση που καθοδηγεί τις θεραπευτικές μας προσεγγίσεις. Σε παθολογικά αποτελέσματα επαναλαμβάνεται τουλάχιστον μια φορά ακόμα. Οι κυριότερες παράμετροι που εκτιμούνται είναι η συγκέντρωση, η κινητικότητα και η μορφολογία των σπερματοζωαρίων. Πρέπει να τονιστεί πάντως ότι το σπερμοδιάγραμμα αυτό καθ' εαυτό δε μπορεί να διακρίνει το γόνιμο από το μη γόνιμο άνδρα καθώς μας προσφέρει μόνο μια περιγραφική εκτίμηση των σπερματοζωαρίων. Έτσι σε ενδεχόμενη βλάβη του σπερματικού DNA μειώνονται σημαντικά οι πιθανότητες φυσικής συλληψης. Γιαυτό το λόγο προχωρούμε συχνά σε εκτίμηση του κατακερματισμου του DNA των σπερματοζωαρίων στους άνδρες με ανεξήγητη υπογονιμότητα ή όταν το ζευγάρι έχει επαναλαμβανόμενες αποβολές. Πρόκειται για εργαστηριακή εξέταση που αναλύει το ποσοστό των «σπασιμάτων» του DNA κατά τη διάρκεια της απόπτωσης.
ΟΡΜΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Πρόκειται για εξετάσεις αίματος που περιλαμβάνουν έλεγχο των γοναδοτροπινών (LH,FSH), της τεστοστερόνης, της προλακτίνης και των θυρεοειδικών ορμονών
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Το υπερηχογράφημα οσχέου μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για το μέγεθος και την αρχιτεκτονική δομή των όρχεων. Ακτινολογικά ευρήματα δυσγενεσίας των όρχεων υποδηλώνουν ενδεχόμενη διαταραχή στη διαδικασία της σπερματογέννεσης. Κατά την εξέταση εκτιμάται παντοτε ενδεχόμενη διόγκωση των επιδιδυμίδων που μπορεί να υποδηλώνει απόφραξη, αναζητειται παρουσία κιρσοκίλης ενώ επιβεβαιώνεται η παρουσία των σπερματικών πόρων αμφοτερόπλευρα. Σε περιπτώσεις ολιγοσπερμίας ή αζωοσπερμίας είναι απαραίτητη η υπερηχογραφική εκτίμηση των όρχεων για τον αποκλεισμό κακοήθειας.
Ο διορθικός υπέρηχος είναι ιδιαίτερα χρήσιμος σε υποψία αποφρακτικής αζωοσπερμίας για την εκτίμηση των σπερματοδόχων κύστεων και των εκσπερματικών πόρων.
ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΕΣΤ
Όταν ο θεράποντας ανδρολόγος υποπτεύεται χρωμοσωμική ανωμαλία ως αιτία της ανδρικής υπογονιμότητας προχώρα στη διενέργεια γενετικού τεστ καρυότυπου και μικροελλειμάτων στο χρωμόσωμα Υ. Αυτό αφορά κυρίως άνδρες με αζωοσπερμία ή ολιγοσπερμία με συγκέντρωση σπερματοζωαρίων μικρότερη από 10 εκατ/ml. Υποψήφιοι είναι επίσης αυτοί με οικογενειακό ιστορικό υποτροπιάζουσων αποβολών, δυσμορφίας και διανοητικής καθυστέρησης. Σε άνδρες με ανατομικές ανωμαλίες του σπερματικού πόρου (απουσία στη μία ή και στις δύο μεριές χωρίς ταυτόχρονη νεφρική αγενεσία) γίνεται έλεγχος και των δύο συντρόφων για μετάλλαξη CF. Σε ανεύρεση χρωμοσωμικής ανωμαλίας πρέπει να γίνεται πάντοτε συμβουλευτική συνεδρία του ζευγαριού με ειδικό γενετιστή.
Η θεραπευτική προσέγγιση του ασθενή εξαρτάται από τα ευρήματα του διαγνωστικού ελέγχου και πολλές φορές είναι πολυπαραγοντική. Σπουδαία επιτεύγματα έχουμε τα τελευταία χρόνια στο πεδίο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που επιτρέπει την τεκνοποίηση σε πληθώρα ζευγαριών τα οποία τις προηγούμενες δεκαετίες θα έπρεπε να στραφούν σε άλλες εναλλακτικές (υιοθεσία, δότης σπέρματος κλπ) .
Για περισσότερες πληροφορίες κλείσε άμεσα το ραντεβού σου στο UrogyCare.
